Aleksander Maliszewski - kompozytor i aranżer

Aleksander Maliszewski - edukacja

Aleksander Maliszewski jest kompozytorem, aranżerem, dyrygentem, puzonistą, pianistą. Swoją karierę muzyczną rozpoczął pod koniec lat 70. Jest założycielem i dyrygentem orkiestry Alex Band.

Aleksander Maliszewski uczył się w szkole muzycznej od 7 roku życia. Po siedmiu latach podstawowej szkoły muzycznej kontynuował naukę w Liceum Muzycznym w Poznaniu. Trafił do klasy puzonu – pedagodzy z tej szkoły uznali, że ma do tego predyspozycje. Jednocześnie nie zrezygnował z gry na fortepianie. Po ukończeniu liceum studiował na Wydziale Instrumentalnym Poznańskiej Wyższej Szkoły Muzycznej w klasie puzonu.

Czas studiów już połączony jest z pierwszymi sukcesami zawodowymi. 17 stycznia 1975 roku został jednym z laureatów VI Ogólnopolskiej Giełdy Piosenek w Lublinie. Jury, któremu przewodniczył szef Naczelnej Redakcji Rozrywki TV Zbigniew Adriański, przyznało główną nagrodę utwo-rowi „Zimowy pejzaż z kwiatami”. Autorem tekstu był kierownik poznańskiej Estrady Jan Kazimierz Łojan, muzykę skomponował Aleksander Maliszewski, piosenkę śpiewała Magdalena Bielecka ze Studia Sztuki Estradowej.

W tym samym roku na ogólnopolskim konkursie Młodych Puzonistów w Pabianicach wraz z Waldemarem Świergielem Aleksander Maliszewski zajął ex aequo drugie miejsce. Wówczas laureat konkursu był studentem już trzeciego roku Poznańskiej Wyższej Szkoły Muzycznej, uczniem wybitnego profesora Czajki. Wtedy już też komponował utwory m.in. dla Urszuli Sipińskiej – takie przeboje jak: „Malowane czasy” i „Fortepian”.

Kolejne uznanie w sferze muzyki i zaskoczenie przyszło spoza granic naszego kraju. Utwór „Nigdy w piątek” skomponowany przez Maliszewskiego został zakwalifikowany do festiwalu piosenki World Popular Song Festiwal ’75 w Tokio. Utwór wybrany został przez jury do finału jako jedna z 46 piosenek spośród 2500 nadesłanych z całego świata. Piosenkę, przyjętą ze szczerym aplauzem publiczności na festiwalu, zaśpiewała Magdalena Bielecka.

Pierwszym zespołem Aleksandra Maliszewskiego było trio jazzowe “Jump”, założone jeszcze w liceum. Na perkusji grał Jan Mazurek, na gitarze basowej i kontrabasie Jacek Nowak, a Aleksander na fortepianie, koncertując wielokrotnie w klubach studenckich “Od Nowa” czy “Piekłoraj”. Nagrywali także w studio nagrań Polskiego Radia, co było wtedy wielkim sukcesem i zaszczytem - były to pierwsze nagrania “stereofoniczne”. Okrutna rzeczywistość i panujące wówczas realia dały artyście siłę i charyzmę, której może mu pozazdrościć niejedna współczesna gwiazda estrady. Gra-nie muzyki rozrywkowej na przełomie lat 60-tych do końca lat 80-tych XX wieku kojarzone było przez wielu z rewolucją seksualną, która wówczas ogarnęła Amerykę. Czas zakazów i nakazów, także obecny w szkole muzycznej, nie zniechęcił młodych muzyków do rozwoju w kierunku muzyki rozrywkowej.

Muzyka rozrywkowa

Artysta grywał w orkiestrach muzyki rozrywkowej, między innymi w zespole Jerzego Miliana, z którym koncentrował po kraju, akompaniując Urszuli Sipińskiej czy Andrzejowi Dąbrowskiemu. Grał również w zespole Krzysztofa Sadowskiego, który jeździł po kraju z koncertami wraz ze Zdzisławą Sośnicką.

Następnym zrealizowanym pomysłem był zespół muzyki rozrywkowej "Ergo Band”, którego Aleksander Maliszewskim stał się współtwórcą. Solistką była Grażyna Łobaszewska. W jego skład wchodzili muzycy: Kaziemierz Plewiński – lider; gitara basowa, harmonijka ustna, śpiew, Bożena Bruszewska – wibrafon, kongi, instrumenty perkusyjne, Jerzy Główczewski – saksofon altowy, saksofon tenorowy, Jerzy Kurek – gitara, skrzypce, sitar, śpiew, Jerzy Wojtek Lisewski – organy Hammonda, pianino Fendera, claviset, śpiew, Marian Napieralski – trąbka, flet, śpiew, Andrzej Tylec – perkusja, śpiew.

Działalność i największa świetność Ergo Bandu przypada na rok 1975. Zespół czerpał wzorce z takich zespołów zagranicznych jak Earth, Wind & Fire czy Blood, Sweat and Tears. Był to dość nowatorski pomysł jak na tamte czasy. Muzyka była bliska temu, co w amerykańskiej muzyce określa się brzmieniem filadelfijskim. Zespół nie zakładał sobie żelaznego gorsetu, kiedy interpre-tował światowe standardy muzyczne. Brzmienie to było oparte na muzyce funk ocieplonej przez smyczkowe aranżacje i wysokie partie wokalne.

Orkiestra poznańska

W roku 1976 Maliszewski podjął starania w kierunku utworzenia orkiestry przy Poznańskim Ośrodku Radia i Telewizji, będąc zdecydowanym na kolejny krok w swojej karierze. Kierownictwo nad nią jednak powierzono Zbigniewowi Górnemu. Wydarzenie to sam Maliszewski nazwał ciosem, ale takim, który uczy pokory i motywuje podwójnie do dalszego działania.

Kolejnym przystankiem w pracy zawodowej była Poznańska Estrada, gdzie Aleksander Maliszewski objął stanowisko najpierw konsultanta muzycznego, a potem kierownika. Jego głównym zadaniem było dbanie o poziom artystyczny imprez organizowanych przez Estradę Poznańską, jak i koordynacja pracy nad Studiem Sztuki Estradowej, w której młodzi adepci zdobywali wiedzę z zakresu emisji głosu, solfeżu, harmonii i wizerunku scenicznego. Działał tam m.in. chór Vist pod kierunkiem Macieja Szymańskiego, z którego pochodzili rozpoczynający swoją karierę Małgorzata Ostrowska, Wanda Kwietniewska i Grzegorz Stróżniak. Aleksander Maliszewski zorganizował również 10-osobowy zespół muzyczny, który towarzyszył wszystkim koncertom Krzysztofa Krawczyka. Z tym zespołem wyjechał na 5-tygodniowe tournée do Stanów Zjednoczonych z koncertami dla Polonii amerykańskiej.

W marcu 1979 roku dyrektor Poznańskiej Estrady, Stanisław Nowotny, zaproponował Maliszew-skiemu utworzenie autorskiej orkiestry. Dał mu dwa miesiące na założenie zespołu, znalezienie muzyków i przygotowanie koncertu z okazji Poznańskiej Wiosny Estradowej. Były to koncerty estradowe prezentowane przez wszystkie państwa bloku wschodniego na terenach poznańskich hal targowych. W pierwszej części koncertu wystąpił Alex Band, natomiast drugą część wypełnił wokalny zespół VOX, dla którego to był również debiut estradowy. Występ zapoczątkował działania własnej, autorskiej orkiestry Aleksandra Maliszewskiego, składa-jącej się z 20 muzyków. W momencie powstania Alex Bandu Aleksander Maliszewski stał się dyrygentem, choć na dobrą sprawę uczył się sam. Wielokrotnie podkreśla, że nie miał konkretnych wzorców do naśladowania. Stworzył własny styl dyrygowania, który obecnie jest naśladowany przez kolejne pokolenia.

Aleksander Maliszewski jako dyrygent

Aleksander Maliszewski na scenie estradowej pojawił się w nowej roli. Z batutą w ręce, dokonał wiele w muzyce rozrywkowej. Alex Band szybko zyskał popularność i dostawał propozycje z kraju i zagranicy. Aleksander Maliszewski został zaangażowany do funkcji kierownika muzycznego na festiwalach w Opolu i Sopocie. Oprócz akompaniamentów orkiestra realizowała nagrania studyjne z wieloma gwiazdami sceny polskiej i nie tylko. Wyjazdy, tournee po świecie. Nie zliczy się wszystkich występów muzycznych, jakie na swoim koncie na orkiestra Alex Band. O muzyce, którą grał Alex Band mówiło się najczęściej, że jest to elektroniczny rock-jazz wsparty najlepszą „blachą” w Polsce. Mateusz Święcicki pisał, że Alex Band to bardzo silna i będąca „na bieżąco” w stosunku do zjawisk światowych, rozbudowana, dynamiczna sekcja rytmiczna eksplodująca swą dynamiką rytmu: rock, rock-jazz, afro-jazz, funky z elementami latynoamerykańskimi.

Nagrody i wyróżnienia kompozytora

Od 1974 roku w Poznaniu przyznawało się medale wyróżniającym się młodym twórcom poznańskiego środowiska - wśród laureatów znalazł się Aleksander Maliszewski. W latach 1975-1985 Aleksander Maliszewski nagrał ponad 100 utworów instrumentalnych. Były one umieszczone m.in. na pięciu płytach długogrających. Został uznany Aranżerem Roku 1979 w plebiscycie Studia Gama. W tym samym roku otrzymał nagrodę pisma Non Stop za całokształt działalności artystycznej i za osiągnięcia w dziedzinie współczesnej muzyki rozrywkowej w kompozycji i aranżacjach. Prowadzony przez niego Alex Band zajmował pierwsze miejsca w kategorii Big-Band w roku 1983 i 1985 w ankietach Jazz Forum.

W roku 1986 Aleksander Maliszewski został laureatem Nagrody Artystycznej Młodych im. Stanisława Wyspiańskiego, ustanowionej przez Radę Ministrów. Była to nagroda I stopnia w kategorii estrady, za osiągnięcia w dziedzinie kompozycji i dyrygentury. Nagroda, jak sam podkreślał, nie była tylko i wyłącznie jego zasługą – była efektem pracy wspólnej i udział w niej mieli wszyscy muzycy z orkiestry.

Lata 80. dla orkiestry były już związane z częstymi wyjazdami poza granice kraju. Oprócz propozycji wyjazdów zagranicznych posypały się również nagrody w różnych częściach Europy. Aleksander Maliszewski dyrygował belgijską orkiestrą na Festiwalu Knokke Cup w 1986 roku. W polskiej grupie wystąpiły Hanna Banaszak, Edyta Geppert, Beata Kozidrak. Jako zespół zajęli czwarte miejsce.

Jego oryginalne kompozycje i aranżacje nagradzane były na wielu festiwalach krajowych i zagranicznych. „Nigdy w piątek” zakwalifikowano do finału festiwalu Yamaha. Na festiwalu w Opolu w roku 1978 Aleksander Maliszewski zdobył Grand Prix premier za utwór “Pogrążona we śnie Natalia” w wykonaniu Krzysztofa Krawczyka oraz III nagrodę za piosenkę “Zwierciadło czasu” zaśpiewaną przez Grażynę Łobaszewską. Na Międzynarodowym Festiwalu Piosenki Sopot 1984 otrzymał Grand Prix za “Blue Box” w wykonaniu Krystyny Giżowskiej. II nagrodę otrzymał za kompozycję Mamy po 20 lat w wykonaniu Haliny Benedyk na festiwalu opolskim w roku 1987. Była to także Piosenka Roku w plebiscycie Polskiego Radia.

Największe przeboje muzyki rozrywkowej

Jedne z bardziej znanych i znaczących kompozycji Aleksandra Maliszewskiego to przeboje wylan-sowane przez Polskie Radio: “Za tobą pójdę jak na bal” Krzysztofa Krawczyka, “Z wielkiej nieśmiałości” Bogusława Meca, “Samba bez butów” Hanny Banaszk, “Mój człowiek” Edyty Geppert, czy “Smutek pustych plaż” Grażyny Łobaszewskiej.

Aleksander Maliszewski jest kompozytorem wielu utworów instrumentalnych, do których między innymi należą: “Milcząca dziewczyna”, “Bieg z puzonem”, “Pokusa”, “Sentymentalna”, “Poślizg”, “Straight on”, “Poczułem bluesa”, “Salon gier”, “Jestem”. Doskonale w latach 70. rozwijała się sprzedaż muzyki instrumentalnej rozprowadzanej przez Agencję Autorską. Płyty z muzyką Alek-sandra Maliszewskiego pojawiły się obok takich nazwisk jak: J. Milian, A. Minkacz, J. Malinowski, L. Bogdanowicz, T. Klimondy, P. Kałużny. Jest autorem kompozycji do spektakli teatralnych: “Sta-roświecka komedia” i “Śnieg”.

Utwór Pokusa znalazł się w 2008 roku na ścieżce dźwiękowej do gry Grand Theft Auto IV jako część audycji radia Fusion FM.

W 2008 roku napisał muzykę do filmu biograficznego o Stefanie Norblinie. Film dostał pierwszą nagrodę na światowym festiwalu filmów dokumentalnych w Nowym Jorku.

W jego dorobku znajduje się około 250 utworów i piosenek nagranych na potrzeby polskiego radia i telewizji.

Orkiestra Aleksandra Maliszewskiego dzięki jego autorskim aranżacjom miała swoje niepowtarzalne brzmienie. Wypracował rozpoznawalne dźwięki. Hity światowe nagrane przez Alex Band w latach 80. pamiętane są do dziś. Aranżacja od zawsze była mocną stroną muzyka, dbał i dba o nią wyjątkowo.

Jako aranżer Aleksander Maliszewski współpracował ze Zdzisławą Sośnicką przy płycie “Realia". Twórca Alex Bandu nie zamyka się wyłącznie na muzykę rozrywkową, pisząc aranże. W 1992 podjął się udziału w koncercie zorganizowanym przez Filharmonię w Poznaniu. Mozart, Czajkowski, Beethoven, Grieg, Sibelius, Haydn, Gershwin zabrzmieli we współczesnej big-bandowej aranżacji.

Zupełnie innym doświadczeniem była płyta „Dajmy dzieciom uśmiech” z roku 1997 nagrywana z Haliną Benedyk. Autorska muzyka nagrana była na instrumentach elektronicznych we własnym studiu.

Wiele aranżacji powstawało na potrzeby festiwali, w których Aleksander Maliszewski brał udział. Aranże pisał m.in. dla takich artystów jak: Zbigniew Wodecki, Ryszard Rynkowski, Andrzej Piaseczny, Monika Brodka, Ewelina Flinta, Łukasz Zagrobelny, Ewa Bem, Patrycja Markowska, Grzegorz Markowski, Hanna Banaszak, Stachursky, Irena Santor, Halina Kunicka, zespół Vox, Krystyna Giżowska, Krzysztof Krawczyk, Halina Benedyk, Grażyna Łobaszewska, Piotr Schulz, Wojciech Skowroński, Space Violin, Beata Kozidrak, Maciej Miecznikowski, Marco Antonelli, Eleni.